Trong thập niên vừa qua, trà đạo đã và đang trở nên một cụm từ quen thân được đông đảo mọi người dõi theo, thậm chí có nhiều “fan hâm mộ”. Cùng bantradoimau.com nghiên cứu nhiều thông tin về trà đạo và nền văn minh đặc sắc này nhé bạn !
Khơi nguồn trà đạo
Khởi nguồn về di tích trà đạo
Hiểu một cách đơn giản , trà đạo còn được hiểu là “nhấm nháp” hay gọi 1 cách mỹ từ là thưởng thức trà xanh ngon và cùng đàm đạo các vấn đề trong cuộc sống. Vượt ra đi khỏi cảnh giới của việc thường trà xanh theo cách bình thường, trà đạo càng lúc càng chứng minh vị thế vững chãi của bản thân – tạo nên bộ môn nghệ thuật đẫm đượm tinh thần triết lý và nhân bản sâu đậm.
Chuyện kể lại, trà đạo vốn dĩ khai sinh ra ở xứ sở phù tang vào cuối thế kỷ mười hai, lúc nhà sư Eisai có cơ duyên sang trung quốc đại lục học đạo. Sau nhiều thế kỉ hiện hữu, bộ môn này đã là một biểu tượng văn hóa cổ truyền không thể thay được, đặc biệt là đối với công dân ở vùng quê hoa anh đào. Cùng lúc, trong giai đoạn các công việc trò chuyện và trao đổi phong tục tập quán càng lúc càng rộng mở, trà đạo đã từ từ được quảng bá đến nhiều người trên quy mô toàn cầu.
Khám phá về trà đạo và sự phổ biến
Với sự thông dụng của phong tục tập quán trà xanh trên toàn cầu, trà xanh hay còn gọi là trà đạo đã dần dần chinh phục giới sành trà xanh và trở nên phong trào thời thượng được đông đảo mọi người dự nghe theo. Bắt nguồn từ xứ sở mặt trời mọc viễn vông, nét phong tục tập quán này đã gấp rút tràn lan ra khắp các nước xung quanh từ âu sang á. Nổi bật, trà đạo ở mỗi đất nước lại có những nét đặc biệt riêng, mang đậm tính phong tục tập quán cổ truyền vô cùng sâu đậm. Có thể cho rằng, ở bất cứ nơi nào có trà xanh nảy sinh, nơi đó đều có bóng dáng của nền văn hóa trà đạo thanh cao , trang nhã.
Các quốc gia có nền văn minh về trà xanh thâm niên, độc đáo
Gần cạnh đất nước mặt trời mọc, vài ba đất nước có nền văn minh trà đạo có lịch sử thâm niên thực sự là trung quốc đại lục, nước ta và xứ sở kim chi – với những điểm đặc sắc chẳng thể nào lầm lẫn. Mọi người cùng đi khám phá trà đạo của các nước này nhé !
Khám phá về nền trà đạo qua từng đất nước
Thao khảo về văn hóa trà đạo nước ta
Điểm nổi trội trà đạo nước ta: theo những ghi lịch sử , nền đạo trà VN vốn phát ra từ chè nguyên – một thể loại nhắm trà được sáng chế dưới triều Lê, vốn chỉ dành cho tầng lớp ông hoàng chúa và quý tộc. Đỉnh cao của cách thức này lọt vào đầu nhà Nguyễn, sau này được lan tỏa đều khắp trong khắp mọi tầng lớp nhân dân. Đối với nước Việt, điều tra về trà đạo không chỉ là sợi dây nối giúp mối liên hệ giữa người với người thêm chặt chẽ mà lại là thay mặt cho phong tục tập quán xử thế kính trên nhường dưới, coi trọng lễ nghĩa và phép tắc trong cuộc sống đời thường. Một trong nhiều điểm nổi trội và dấu ấn tấn của trà đạo nước ta thực sự là nghệ thuật pha trà xanh vô cùng độc đáo. Người nhấm nháp trà xanh phải am hiểu cách dùng trà cụ, cùng với đó giám soát được độ sôi và nguồn nước, cam kết không vứt đi đầy đủ mùi vị vốn sở hữu của trà xanh. Chưa hết, việc dùng các loại trà xanh ngon lành thượng hạng đồng thời là một ưu điểm lớn lao, tham gia lập ra nét hút hồn của phong tục tập quán trà đạo ở việt nam nói riêng.
Trà cụ, cách thường thức trà đạo nước ta : không cầu kì và văn hoa như bạn bè hàng xóm, bộ trà cụ của người VN nước mình hầu như không quá cầu kỳ. Một bộ trà cụ đầy đủ thường gồm có : ấm trà xanh, chén trà xanh, khay, kỷ và hỏa lò. Những những vật này hầu hết chế tạo từ đất sét, thủy tinh hoặc kim loại . Ngày “nhắm” trà tuyệt vời của người Việt mình cần đi cùng của ánh nến ấm cúng, trầm hương trầm lắng với hoa tươi êm dịu. Hầu như, trà đạo nước ta không bị áp đặt bởi nhiều tiêu chuẩn về cách thức và phương thức, miễn là các người tham dự có khả năng hưởng thụ đầy đủ mùi vị đặc sắc của trà xanh và chìm ngập trong những sự việc thường ngày ấm cúng.
Ngâm cứu về trà đạo Trung Hoa
Điểm nổi trội của trà đạo Trung Quốc Đại Lục: gần bên xứ sở mặt trời mọc, Trung Quốc Đại Lục đồng thời là một trong những nước có nền văn minh thưởng thức trà có thâm niên nhất nhì năm châu. Với ưu thế là chiếc nôi nảy sinh cây trà xanh cùng với rất nhiều loại trà quý hiếm, người Trung Hoa đã rất kỳ công để tìm hiểu, biến các loại trà từ một đặc sản trong nước, trở nên là loại thức uống hiện diện trên toàn cầu. Nổi bật, nước này còn may mắn có được vô kể loại trà với giá trị cao với mùi vị độc nhất vô nhị, tạo động lực cho nền văn hóa trà đạo càng lúc càng phổ biến được nhiều đạo hữu trên toàn thế giới biết đến cùng với mùi vị ngon miệng, trà đạo Trung Hoa rất coi trọng cái đẹp trong việc thưởng trà. Chuyện này có thể hiểu là mọi trình tự lựa chọn và điều chế trà cần phải rất chi tiết. Từ các nguyên vật liệu từ ấm, trà, nước cho đến cách pha phải hòa quyện cùng với nhau, cùng hướng đến 1 buổi thưởng trà thật nghệ thuật. Bên cạnh đó, trà đạo Trung Hoa Đại Lục còn vang danh với nghệ thuật pha trà Kungfu thanh cao và thời thượng vô cùng .
Trà cụ, cách nhắm trà đạo Trung Hoa Đại Lục: đối với người Trung Hoa, một bộ trà cụ chủ đạo nên có đủ : bàn trà gỗ, ấm trà tử sa, chén tử sa, chén trà đạo, ống thử mùi trà, thông ấm, kẹp chén, gạt trà , phễu lọc. Vì coi trọng cái đẹp và mùi vị của tách trà nên những người yêu trà thường có yêu cầu rất cao. Giá trị phải xứng với bộ trà cụ nêu trên cách pha trà và thường trà của mọi người Trung Hoa cũng rất tỷ mỹ, gồm nhiều bước, nhiều giai đoạn khác nhau. Họ sẽ lấy chén trà úp lên ống thử mùi, sau đó nhanh chóng lật ngược lại cho nước trà chảy tràn từ ống sang chén, mang theo toàn bộ hương thơm tinh hoa của trà. Tiếp đến, người ta dùng hai tay kẹp giữ chén trà và ống thử mùi, đưa chén lên sát mũi để cảm nhận được hương trà. Chú ý, chỉ dùng ba ngón tay để kẹp chén trà lúc uống, tạo nên thế “tam long giá ngọc” nổi bật vô cùng.
Ngâm cứu về trà đạo xứ sở hoa anh đào
Điểm nổi trội của trà đạo xứ sở hoa anh đào: (trà xanh có mùi vị nổi bật vị umami, nghệ thuật dùng trà,… ). Được biết đến qua tên gọi là xứ sở khai sinh ra bộ môn trà đạo nức tiếng khắp thiên hạ, ấy vậy tuy nhiên ít ai biết rằng phong tục tập quán thưởng trà của người Nhật lại ít nhiều chịu ảnh hưởng bởi đất nước hàng xóm Trung Hoa. Ngoài ra, trà đạo xứ phù tang lại tạo ra ấn tượng mạnh mẽ trong lòng con người nơi đây bởi sự cẩn thận, chỉn chu và đậm đà phong vị khác biệt của xứ sở mặt trời mọc. Trong đó, hai điểm nổi trội nhất của trà đạo Nhật Bản là mùi vị umami độc nhất vô nhị cùng nghệ thuật pha trà hiếm hoi, khó kiếm. Đối với người Nhật, trà đạo thực sự là phương pháp giúp con người tinh lọc tâm hồn, né tránh những việc xui rủi thông qua việc chìm đắm với môi trường tự nhiên tươi trẻ. 4 quy tắc chủ đạo của trà đạo xứ sở mặt trời mọc là : hòa – kính – thanh – tịch, kèm theo đó là các tiêu chuẩn đồng nhất về khoảng không gian, nước pha, quy cách làm và nghi lễ lúc thưởng thức.
Trà cụ, cách nhắm trà đạo ở nhật : bộ công cụ pha trà của người Nhật sẽ gồm có : kama – nồi nấu nước, furo – bếp đun nước, hishaku – gáo tre múc nước, mizushashi – hũ đựng nước để rửa chén bát trà /châm thêm nước, kensui – hũ đổ nước dư từ chén trà, usuki – chén trà và chawan – bát trà. Cũng giống như mọi quốc gia khác cách dùng trà của người Nhật cũng được tôn vinh bởi sự cẩn thận và kỹ lưỡng. Thứ nhất, người dùng trà sẽ đón tách trà thủ công bằng tay phải , tiếp đó đặt vào lòng (trung tâm) bàn tay trái. Kế tiếp, cử hành xoay bát trà xanh 3 vòng (theo chiều kim đồng hồ) bằng tay phải. Sau đấy nhấp môi thì dùng tay phải lau đi phần miệng bát vừa động vào trước thời điểm xoay bát nghịch chiều kim đồng hồ và gởi lại cho trà cho gia chủ.
Trà Đạo Hàn Quốc
Điểm nổi trội của trà đạo xứ sở kim chi: nếu trà đạo Trung Hoa coi trọng chữ “mỹ” và xứ sở anh đào coi trọng chữ “đạo” thì phong tục tập quán nhắm trà của người xứ sở kim chi lại có phần phóng khoáng hơn. Điểm dấu ấn của trà xanh đạo xứ sở kim chi nằm ở vị trà có lợi cho sức khỏe với cung cách pha trà rất đặc sắc. Có thể cho rằng, phong tục tập quán trà đạo của Hàn Quốc mặc dù phát triển sau tuy nhiên rất được kế thừa hầu như trọn những tinh túy thế giới, thoát khỏi những ước lệ và buộc ràng gắt hiện hữu trước đây.
Trà cụ, cách thưởng thức trà đạo xứ sở kim chi: bộ trà cụ mà người Hàn thường dùng rất giản dị gồm có : ấm trà xanh, chén trà xanh, dĩa lót chén, đồ chuyền nước (đưa nước nóng vào ấm trà), hũ đựng trà và thẻ đong trà xanh. Các những vật này chế tạo từ dòng gốm hagi với lớp bọc men dày và chất lượng, phong cách và sắc thái cũng cực kỳ trang nhã. Khách dùng trà sẽ ngồi cách xa bàn để trà xanh một khoảng cũng đủ. Gia chủ sẽ rót trà xanh vào tách, để trong khay gỗ và đem đến mời từng người một. Nổi bật, khách sẽ chỉ được nhấm nháp nhiều nhất 2 lượt trà trong thời gian suốt buổi trà đạo. Lúc rót trà , tách của khách sẽ được đặt bên tay trái, chén của gia chủ thì nằm bên tay phải. Nước trà cần phải rót theo thứ tự khách trước – chủ sau. Khách mời không được nâng chén trước gia chủ. Trong thời điểm dùng trà, nhiều người sẽ dùng một tay để bưng chén trà xanh, tay còn lại trùm kín chén, lòng bàn tay hướng nội rồi dần dần nâng chén lên sát mũi để thưởng mùi hương của trà. Bất kỳ ai phải nhắm trà thật chầm chậm, hớp từng miếng nhỏ và không để vang lên âm thanh. Chưa kể, nếu trong bữa tiệc trà có sự có mặt của các người lớn thì người tham gia buổi trà đạo đó phải quay mặt sang một bên, động tác nền nã và thể hiện sự cẩn thận.